Ο όρος «πανικός» προέρχεται από το Θεό Πάνα και παρ’ όλο που η ετυμολογία της λέξης αναφέρεται στην αρχαιότητα, η διαταραχή πανικού ανεξάρτητα αν συνοδευόταν ή όχι από αγοραφοβία, μόλις το 1980 καθιερώθηκε. Χαρακτηριζεται από την επανάληψη έντονων συναισθημάτων δυσφορίας, φόβου ή τρόμου σε συνοδεία με μία σειρά ψυχολογικών συμπτωμάτων. Ο πανικός μπορεί να συνοδεύει την αγοραφοβία αλλά μπορεί και όχι.
Η κρίση πανικού ορίζεται ως μία περίοδος έντονου φόβου ή ανησυχίας και συνοδεύεται από τουλάχιστον 4 σωματικά συμπτώματα από τα 13 που συνδέονται μ’ αυτην, και η κρίση ξεκινά ξαφνικά και κορυφώνεται μέσα σ’ ένα διάστημα 10 λεπτών, διαρκεί από 2,5 λεπτά και πάνω και σταματά διότι προκαλεί τη φυσική εξάντληση του ατόμου. Το άτομο νιώθει την απειλή ενός επικείμενου κινδύνου ή μιας καταστροφής, από την οποία παρορμητικά τείνει να ξεφύγει.
Συγκεκριμένα τα 13 συμπτώματα είναι τα εξής:
1. αίσθημα παλμών ή ταχυκαρδία
2. εφίδρωση
3. τρέμουλο ή ρίγος
4. αίσθημα δύσπνοιας
5. στέγνωμα του στόματος και σφίξιμο του λαιμού – αίσθημα πνιγμού
6. πόνος ή δυσφορία στο στήθος
7. μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα
8. ναυτία ή κοιλιακοί πόνοι (συσπάσεις της ουροδόχου κύστης και του πρωκτού)
9. αίσθημα ζάλης
10. αστάθειας ή λιποθυμίας
11. κρυάδες ή εξάψεις
12. αποπραγματοποίηση ή αποπροσωποίηση
13. φόβος απώλειας ελέγχου ή τρέλας και φόβος θανάτου.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Όσον αφορά στη διαχείριση των διαταραχών Πανικού οι γνώμες διίστανται ως προς την αποτελεσματικότητα της εκάστοτε θεραπείας.
Αρχικά αναφέρουμε τη γνωσιακή θεραπεία, της οποίας οι κύριοι στόχοι είναι η καθοδήγηση του ασθενούς ως προς τις λανθασμένες πεποιθήσεις του και η πληροφόρηση ως προς τις κρίσεις Πανικού. Το πρώτο σκέλος επικεντρώνεται στην εσφαλμένη ερμηνεία κάποιων σωματικών αισθήσεων από τους ασθενείς ως απειλές. Το δεύτερο σκέλος βασίζεται κυρίως σε επεξηγήσεις ως προς την εκάστοτε κρίση.
Άλλες μέθοδοι, οι οποίες ενίοτε εφαρμόζονται, είναι η χαλάρωση ή οι αναπνευστικές ασκήσεις, μέθοδοι οι οποίες εστιάζουν στο να βοηθήσουν τον ασθενή να έχει το άγχος του υπό έλεγχο.